Jaskinia Platona, określana też jako jaskinia platońska, to metafora ilustrująca koncepcję filozoficzną jednego z najwybitniejszych filozofów greckich, jakim był Platon, którą sformułował w swym dziele pt. "Państwo". W symbolicznym obrazie jaskini Platon zawarł swój pogląd na temat sytuacji egzystencjalnej i możliwości poznania świata przez człowieka, określany jako idealizm.
Jaskinia Platona - opis metafory
W symbolicznej jaskini Platona od urodzenia przebywali ludzie przykuci łańcuchami w taki sposób, że nie mogli odwrócić się w kierunku wyjścia, mieli przed oczami tylko skalną ścianę. Przed jaskinią Platona płonęło ognisko, dzięki czemu na ścianach pojawiały się cienie ludzi przechodzących między jaskinią a paleniskiem.
Uwięzieni w jaskini Platona mogli obserwować jedynie poruszające się cienie osób oraz niesionych przez nich przedmiotów. Uznawali je za realny świat (jedyny jaki znali), ponieważ prawdziwe życie nie było dla nich dostępne i nie mieli możliwości go poznać ani nawet zobaczyć.
Jaskinia Platona - znaczenie
Wizja jaskini Platona była obrazowym przedstawieniem jego teorii filozoficznej, w której najważniejsze było pojęcie idei, czyli prawdziwego wiecznego bytu. Zgodnie z myślą Platona (idealizm) świat nie jest jednorodny - składa się z rzeczywistości idealnej, świata niezmiennych pojęć i rzeczywistości materialnej nietrwałej i niedoskonalej.
To, co jest dostrzegalne przez ludzi za pomocą zmysłów, nie jest prawdziwym bytem, jest jedynie odzwierciedleniem idei, tak jak obrazy na ścianach jaskini Platona, mimo że przypominają postacie i rzeczy, są jedynie ich cieniami. Widzialny świat rzeczy, dostępny dla człowieka, jak każde odbicie, nie oddaje w pełni doskonałości swego źródła, stanowi tylko jego dalekie echo. Dlatego świat, w którym żyjemy jest ułomny, zmienny i zniszczalny, a my jesteśmy jak więźniowie w jaskini Platona.

свернуть