W latach 70. XVIII w. dotarł do Polski nowy styl ogrodowy zwany angielskim. Styl angielski zdecydowanie przeciwstawiał się sztuczności i regularności ogrodów barokowych, propagując swobodne i nastrojowe kompozycje ogrodowe sprzężone z sentymentalnym bądź symbolicznym sztafażem złożonym z różnych form i konstrukcji architektonicznych nawiązujących do antyku, średniowiecza, życia wiejskiego, a nierzadko także do zamorskich form egzotycznych. Wśród tych ogrodów znaczące miejsce zajmuje założona w 1778 r. przez Helenę Radziwiłłową.
Budynki w parku:
Akwedukt -wzniesiony w 1784 r. nad kaskadą wodną. Wzorowany na architekturze wodociągów rzymskich. Pod względem funkcjonalnym stanowi most łączący brzegi rzeczki Łupi tuż przy ujściu do wielkiego stawu. Zachował się projekt Akweduktu z 1784 r. sygnowany przez Szymona Bogumiła Zuga.Po 1864 r.akwedukt został doszczętnie rozebrany przez kolejnych właścicieli arkadyjskiego parku. W 1951 r. zrekonstruował budowlę i uporządkował sieć wodną.
Przybytek Arcykapłana - wzniesiony około 1783r. w formie sztucznej ruiny, zbudowany z cegły, rudy darniowej oraz fragmentów detali architektonicznych i rzeźb antycznych, gotyckich i renesansowych, m.in. herm, maszkaronów i rozet dłuta Jana Michałowicza z Urzędowa. Renesansowe rzeźby pochodzą głównie z przekształconej w tym czasie kaplicy św. Wiktorii w kolegiacie łowickiej. Od strony północno-wschodniej znajduje się wnęka z płaskorzeźbą Nadzieja karmiąca Chimerę Gioacchina Staggiego i z kamiennym wodozbiorem ozdobionym dwoma maszkaronami. Budynek posiada otwarte arkadą patio. W północno-zachodnim narożniku znajduje się wieża wyposażona w platformę widokową. Wzdłuż południowo-zachodniej elewacji ciągnął się – dzisiaj odbudowany – Mur z Hermami. Autorstwo budowli, wzniesionej według wskazówek księżnej Heleny Radziwiłłowej, przypisuje się Szymonowi Bogumiłowi Zugowi. Jest to jeden z oryginalniejszych pawilonów ogrodowych, jakie powstały na ziemiach polskich pod koniec XVIIIw.
Grobowiec na Wyspie Topolowej
Konstrukcja powstała około 1785 r. Zaprojektowana z inspiracji księżnej Heleny Radziwiłłowej przez Szymona Bogumiła Zuga, wzorowana była na grobowcu Jana Jakuba Rousseau w Ermenonville. Usytuowana została na sztucznie uformowanej w rozlewisku rzeczki Skierniewki Wyspie Topolowej. Grobowiec składał się z cokołu, korpusu z wnęką wypełnioną rzeźbą leżącej kobiety z białego marmuru, nakryty był pokrywą z akroterionami i zwieńczony wazą z białego marmuru. Pomnik był zaopatrzony w inskrypcje: Et in Arcadia ego oraz J’ai fait l’Arcadie j’y repose.
Dom Murgrabiego - Powstał około 1795 r. Oryginalna niska wieża została w połowie XIX w. podwyższona. Kształt Domku Murgrabiego z założenia nawiązywał do architektury Przybytku Arcykapłana. Niektóre fragmenty wystroju ścian zewnętrznych, zwłaszcza ostrołukowy układ dekoracji ceramicznej, wskazują na przenikanie do budowli form neogotyckich.
Łuk Kamienny - Powstał około 1784 r. Łuk odegrał ważną rolę w planie założenia ogrodowego w Arkadii, służył bowiem jako oprawa głównej osi widokowej ogrodu Heleny Radziwiłłowej. Ponadto stanowił ramę widokową dla Świątyni Diany od strony wschodniej.
Domek Gotycki - Zbudowany w latach 1795–1797, murowany z czerwonej cegły, pierwotnie z przylegającą od południa galerią arkadową oraz kaplicą usytuowaną na przeciwległej skarpie. Architektura budynku posiada cechy stylu neogotyckiego. Na początku 1814 r. księżna Helena Radziwiłłowa urządziła w Domku Gotyckim symboliczne „mieszkanie rycerza”, poświęcone jej synowi Michałowi Gedeonowi, generałowi napoleońskiemu.
Świątynia Diany - wzniesiona w 1783 r. przez Szymona Bogumiła Zuga budowla o klasycznych proporcjach. Ozdobiona została od strony zachodniej ażurowym portykiem wspartym na czterech kolumnach jońskich i takim samym portykiem półkolistym od strony wschodniej. Pod tympanonem od strony stawu wyryte są słowa Francesca Petrarki z sonetu In morte di Madonna Laura: DOVE PACE TRAVAI D’OGNI MIA GUERRA (Tutaj odnalazłam spokój po każdej mojej walce).
We wnętrzach Świątyni Diany znajdują się Westybul, Gabinet Etruski, owalna Sypialnia i reprezentacyjna sala zwana Panteonem. Panteon zdobią stiukowe kolumny i dekoracyjne gzymsy oraz plafon wyobrażający Jutrzenkę, pędzla Jana Piotra Norblina. Twórcami plafonu w Gabinecie Etruskim, z około 1800 roku, ze sceną przedstawiającą Amora i Psyche oraz dekoracji ściennych z motywami naczyń etruskich byli współpracujący z Norblinem Michał Płoński i Aleksander Orłowski. Dekoracyjne sztukaterie wykonał Johann Gra
#Park
#Arkadia
#Nieborów
Więcej na:
[ Ссылка ]
Romantyczny park Arkadia Heleny Radziwiłłowej w gminie Nieborów, nad rzeką Skierniewką
sierpień 2021
Wszystkie zdjęcia i nagrania są mojej produkcji.
Nieautoryzowane użycie jest niedozwolone.
