Komórki macierzyste są podstawą rozwoju organizmu, a u dorosłego człowieka odpowiadają za odnowę i regenerację tkanek. Czy wszystkie komórki, które potocznie nazywane są jako macierzyste rzeczywiście nimi są? Dlaczego stanowią nadzieję współczesnej medycyny, a dlaczego budzą strach? Postęp w dziedzinie bioinżynierii komórkowej i biotechnologii umożliwia otrzymywanie niekontrowersyjnych etycznie, typowych dla określonych tkanek komórek macierzystych, które już znajdują zastosowanie w nauce i w medycynie. Wyzwaniem współczesnej medycyny regeneracyjnej jest zastosowanie „szytych na miarę”, zgodnych z układem immunologicznym pacjenta komórek spełniających kryteria bezpieczeństwa i skuteczności terapeutycznej. Z takich „spersonalizowanych” komórek, zwanych jako iPS (indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste) uzyskano w wielu laboratoriach na świecie modele chorób ludzkich, które już powszechnie wykorzystujemy w toksykologii, farmakologii i diagnostyce klinicznej. Wizja komórek iPS jako nośnika terapii spersonalizowanej i powszechnie dostępnej jest jeszcze jednak stosunkowo odległa.
Prof. Leonora Bużańska – biolog medyczny, kierownik Pracowni Bioinżynierii Komórek Macierzystych w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Bada procesy molekularne i epigenetyczne związane z reprogramowaniem i różnicowaniem komórek macierzystych w kierunku neuralnym. Bada procesy neurotoksyczności rozwojowej z wykorzystaniem modelu ludzkich indukowanych komórek pluripotencjalnych (iPS). Pracuje nad otrzymywaniem kompetentnych terapeutycznie komórek macierzystych i ich hodowlą in vitro w warunkach biomimetycznych – przypominających naturalne środowisko organizmu.
