تبییف سفیر شوروی درافغانستان:بخاطر نضج یافتن نجیب الله کی گی بی بسیار زیاد کارکرد،تاکه وی را آماده ساخت.به نظرمن نجیب الله بیشتراز یک منشی خوب برای کمیته شهری نمیتوانست باشد.
دیمیتری کسیلوف:نجیب الله حتی داکتری ولادی ونسائی را به پایان نرسانده بود.
وظایفی که برایش سپرده شد نه درشرایط صلح وآرامی، وی کمیته امنیت دولتی«خاد» را رهبری میکرد،قبلأوی یکی ازوفادارترین وهمرزمان ببرک کارمل بود،ازبسیارزمانهای قبل مسکو وی را تحت نظرخودقرارداده بود.
یوری ورانسوف نماینده سازمان ملل متحد دربخش کشورهای مشترک المنافع،ودریک وقت وزمان دیگرمعاون وزیرخارجه وسفیر روسیه درافغانستان،وی ازنجیب الله خاطرات خوبی به یادش مانده است ومیگوید:نجیب الله یک مردباهوش بود،واین عقل وهوش وی طبعی بود.
دیمتری کسیلوف:در4 می سال 1986 نجیب الله جای ببرک کارمل را اشغال میکند،ویک سلسله تصامیم را اتخاذ میکند واین اولین فاکتهای بود که ازپلانهای گرباچف درمورد قضیه افغانستان گرفت شده بود.
الشانس:هیچ کسی اعتبار نمی کرد که ما ازافغانستان خارج میشویم.
گرباچف شخصأ به نجیب الله گفت که ما خارج میشویم! خارج میشویم!هیچ شک نداشته باش،تنها به خود امیدوار باش.وقتیکه ازنزدگرباچف برآمد،برایش وحشتناک بود، هیچ باورش نمی آمد وپوزخند زد وگفت که کجا میروید؟هیچ جا رفته نمیتوانید.دربرگشت جلسه بیروی سیاسی خود را دایر کرد،وهیچ باورش نمیشد که این قسم دوستانش فیصله احمقانه رابه وی ابلاغ میکند.
یوری ورانسوف:درابتدا نجیب الله واطرافیانش را بسیار مست ساختند وبعدأ مجاهدین را،آنها اعتبارنمیکردندوبعدأبرای من مشکل بود تا آنها را قناعت بدهم،وبعدأ برای ما بسیارمشکل بود که نجیب الله را به طرف جنبشهای آزادیبخش ملی سوق بدهیم.
الشانس:وقتیکه ما فهمیدیم که دیگر اینجا باقی نمی مانیم وخارج میشویم،ومارکسیزم را اینجا نبایدگذاشت،واجازه هم نیست که مارکسیزم را بمانیم وخودمامیرویم،باید رنگ سرخ را عوض کرد وبه جایش رنگ گلابی گذاشت،ورنگ گلابی، رنگ رفته ومشابه به رنگ سفید را گذاشت.یگانه راه،راه جنبش های آزادیبخش ملی است که بامصالحه ملی وآشتی باید اعلان کرد،ویگانه چانس برای شما است،مصالحه ملی یگانه راه حل برای مسکو وافغانستان بود.
دوهفته بعداز ملاقات نجیب الله باگرباچف بتاریخ 30دسمبرسال 1986،نجیب الله مصالحه ملی را بامجاهدین اعلان میکند،چندین هزارمجاهد اسیرشده را رها مینماید،برای مخالفین خودبیشتراز20چوکی وزارت و مقامهای معاون صدارت ومعاون رئیس جمهوری را پیشنهادمی نماید،اما رهبران جهادی بسیار احتیاط میکنند.مردم عادی ازجنگ خسته شده بودند،110000 مهاجرین به وطن بازگشت نمودند،40 هزارمجاهدسلاح خودرا به زمین گذاشتند ودرمناسبات دیپلوماتیک تغیرات چشمگیری رخ داد، ضیاالحق رئیس جمهورپاکستان پیشنهاد یک دولت ائتلافی رامینماید،که میتوان گفت که این یک آرزو بود،ومخالفین دردولت ائتلافی بایدیک در سه اشتراک میکردند،ومتأسفانه که غیرمترقبه ضیاالحق دریک حادثه هوائی کشته میشود..

свернуть