ΑΝΕΣΠΕΡΟΣ- ΜΝΗΜΗ ΠΟΝΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ
"Τραβώδ Γαβρά..."
Ένα αφιέρωμα στα πλαίσια της έκθεσης Μνήμης "ΑΝΕΣΠΕΡΟΣ- ΜΝΗΜΗ ΠΟΝΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ" στους πρόσφυγες Γαβράδες.

Στη λύρα ένα Γαβράς παίζει για τους Γαβράδες.

1071 και την ταπεινωτική ήττα του αυτοκράτορα Διογένη Ρωμανού στη μάχη του Μαντζικέρτ ακολουθούν βίαιοι εξισλαμισμοί και σαρωτική εξάπλωση των Σελτσουκικών Εμιράτων. Στον Πόντο η συντονισμένη από τη κέντρο της Αυτοκρατορίας αντίσταση θεωρητικώς παύει με τον μαρτυρικό θάνατο του Στρατηγού Θεοδώρου Γαβρά το 1098 στη Θεοδοσιούπολη

« Η αποκοπή επικοινωνίας με την Βασιλεύουσα, ο κίνδυνος κατά-
ληψης όλων των εδαφών του Πόντου από τους ανατολικούς εχθρούς, ανάγκασαν ορισμένους στρατιωτικούς τοπάρχες στην ανεξαρτητοποίηση. Ένας από αυτούς ήταν ο ανιψιός του Στρατηγού Θεοδώρου Γαβρά ο Κωνσταντίνος Γαβράς, ο οποίος το 1126 ανακήρυξε τον εαυτό του ανεξάρτητο ηγεμόνα του Πόντου, με πρωτεύουσα την Τραπεζούντα.
Το τραγούδι του Κωνσταντίνου Γαβρά αναφέρεται στην καταστροφή που υπέστη ο στρατός του από το κρύο και τα χιόνια υπερασπιζόμενος την περιοχή του Σταυρίν που βρίσκεται στα υψώματα της οροσειράς του Κουλάκ και της Ματσούκας:

-Τραγώδ’ Γαβρά, τραγώδ’ Γαβρά, νε Γάβρο Κωνσταντίνε

- Εμέν κι πρέπ να τραγωδώ, μοιρολογώ κ’ εσ’ άκ’ σον
Και έμπ’ απεσ’ ’ς σο μοναστηρ’ κ’ έναν κερόπον άψον

Αν έρτ’ ο Μαρτ’ ς ο μάραντον κι Απρίλης ο φονέας,
Αν λιούντανε τα χιόνια και φαίν’ νταν τα ρακάνια
Πάσαν τζατζίν σκουλλίν μαλλίν, πάσαν ορμίν’ κορμία,
Πάσαν λιθάρ’ κρέας παρτσιάν και πάσαν τόπον φρούχνα
και πάσαν παραπόταμον χερέαν πάει το γαίμαν.

Έρχουν μανάδες κ’ ερωτούν και ντο τζοάπ’ θα δίγω
Έρχουν χοράδες και ορφανά και ντο ν’ απηλογούμαι.


Κωνσταντίνος Φωτιάδης- Μνήμη μου σε λένε Πόντο
«Το Ποντιακό τραγούδι στη διαμόρφωση της ιστορικής μνήμης»
[ Ссылка ]

Νίκος Γαβριάς: [ Ссылка ]

свернуть