Lajme Arkiva 2005
Gazetarja: Këtu ndodhemi në Bishtin e Pallës, një zonë e cila njihet më tepër për mbetjet mjedisore, si dhe për repartet ushtarake të flotës detare. Megjithatë, ne sot kemi ardhur këtu në kërkim të gjurmëve arkeologjike. Këtu arkeologët punojnë në dy zona dhe kjo është zona e parë, ku ndodhen disa mbetje arkeologjike të një tempulli arkaik të shkatërruar, por si kemi arritur deri këtu?
“Tempulli i Bisht Pallës, ky i shkatërruari që ju shikoni këtu, në fakt është zbuluar në sajë të televizionit tuaj. Diku ku ne gërmonim në Spitallë, një tempull të periudhës arkaike dhe listike, ju bëtë një program shumë të bukur e shumë materiale nga ai tempull, u treguan dhe në televizor. Kjo i dha shkas edhe banorëve të zonës të lajmëronin Institutin e Monumenteve të cilët na kontaktuan dhe na erdhën këtu në këtë vend. Historia është pak e dhimbshme sepse ju shikoni këtu disa platforma nafte, të cilat janë ndërtuar pikërisht aty ku ishte vendosur tempulli arkaik, dhe depozitat e shkatërrimit të marra me ekskavatorë dhe janë sjellë këtu e në sot na mbetet vetëm që të mbledhim ato çka qenë shkatërruar dhe të shpëtojmë ç’mund të shpëtojmë.”
Këtu mendohet të ketë qenë një zonë sanktuarësh ekstra urban jashtë qytetit të Durrësit, që kanë shërbyer si pika tregtare apo objekte kulti. Këtu zhvillohej një jetë religjioze në shekullin e 6 dhe të 5-të p.e.s. Në këtë pikë të shkatërruar është gjetur qeramikë, e ardhur kryesisht nga Korinthi, Italia e Jugut.
“Kemi palmetat shumë të bukura, të realizuara në Korinth, sepse në këtë periudhë të gjitha këto lloj materialesh prodhoheshin dhe ishin ekskluzivitet i prodhimit të Korinthit. Ju do të shikoni që në disa nga objektet ruhen ende ngjyrat e periudhës arkaike, të cilat janë edhe si elementë datimi të cilat janë ca ngjyra aq të rralla dhe ne në manualet e arkeologjisë nuk i gjejmë shumë shpesh, por që zhduken me kalimin e kohës apo zbulohen. Është një e kuqe e errët, një e zezë edhe një ngjyrë e verdhë e cila është në fakt edhe një nga treguesit kryesorë të tipit të tempullit që ne kemi këtu.”
“Tjegulla e parë, e cila është fragmenti më i madh që ne arritëm të shpëtonim është e shkruajtur, “epilakronius,” ndërsa tek tjegullat e tjera që siç mund t’i shikoni janë fragmente më të vogla të cilat kanë mbishkrime, kanë vula, por është shumë e vështirë për momentin për t’i kuptuar se çfarë shkruhet.”
Tempuj të këtij lloji pranë detit, sipas arkeologëve gjenden në të gjithë botën mesdhetare, sepse janë pikat e para ku u vendosën kolonët grekë.
“Ardhja jonë këtu në Bishtin e Pallës na solli edhe një të dhënë të re. Në zonën e dytë, ne kemi arritur që në bregdetin e, në pjesën, profilin e krijuar nga erozioni prej detit, të shikojmë mbetjet e një profili të një ndërtese përsëri të shkatërruar, që duket që është përsëri një çati e rrëzuar. Plus, kemi gjetur edhe shumë materiale prehistorike që tregojnë për shfrytëzimin e këtij vendbanimi që në kohët më të lashta, dhe kjo është një e re për Durrësin.”
Gazetarja: Kjo është zona e dytë.
“Deri tani mesa shikojmë ndoshta kemi të bëjmë me pjesën e çatisë, e cila është rrëzuar. Kemi një shtresë djegie që është mbi këtë shtresë të çatisë së rrëzuar, në qoftë se do ta quanim kështu, nuk jemi ende të sigurt.”
Gazetarja: Dhe çfarë presupozon kjo?
“Kjo presupozon që fundi i këtij objekti ka patur një fund, ndoshta të shpejtë, të dhunshëm në një farë mënyre, pra një djegie e cila ka shkaktuar dhe rrëzimin e objektit në fjalë.”
“Me rëndësi është gjetja e shumë veglave pune prej stralli të periudhës parahistorike, të cilët në përgjithësi janë të rralla për zonën e Durrësit, por këtu në këtë pikë janë gjetur me numër shumë të madh.”
Gazetarja: Si po shkojnë gërmimet?
“Shumë mirë, po i vetmi problemi është sepse ne kemi një sipërfaqe prej 30 metrash të gjatë dhe nuk mundem që për këtë kohë shumë të shkurtër kohore të bëjmë gjithë gërmimin, kështu që ne e kemi përqendruar punën në dy kuadrate. Shtesa e tjegullave ishte vendosur në tre pjesë, ku edhe në fundin e saj ne kemi një enë e cila në fund të gërmimit besoj që do ta heqim, pavarësisht sepse mund të shkatërrojmë diçka, sepse kjo mund të shkatërrohet edhe nga deti. Gërmimi është mirë, faktikisht dhe ne jemi shumë të lumtur sepse e kemi gjetur rastësisht, por ka shumë probleme sepse për një kohë shumë të shkurtër deti do e gërryejë këtë pjesë.”/tvklan.al
Gazetare: Danjela Kostandini
SUBSCRIBE to “RTV KLAN” on YouTube for more videos!
Për më shumë informacione vizitoni faqen tonë web [ Ссылка ]
Videot e fundit nga Tv Klan i gjeni në faqen [ Ссылка ]
Follow Tvklan on Facebook: [ Ссылка ]
Follow rtvklan on Instagram: [ Ссылка ]
Programet e Tv Klan mund t’i ndiqni edhe në faqen [ Ссылка ]
