درمان زخم معده + داروی زخم معده و درمان خانگی زخم معده
این روزها با نگاهی گذرا به مراکز درمانی متوجه خواهیم شد که درصد قابل‌توجهی از بیماران مراجعه‌کننده از مشکلات گوارشی به‌ویژه زخم معده رنج می‌برند و به دنبال راه‌حلی برای بهبودی بیماری خود هستند. زخم معده زخم‌هایی باز و دردناک در دیواره معده است که چندین عامل مختلف در بروز آن‌ها نقش دارند. از شایع‌ترین علل زخم‌های گوارشی عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن است.
زخم معده چه علائمی دارد؟
چه طور بدانیم به زخم معده مبتلا هستیم و آیا دردهای که گهگاه در شکم احساس می‌شود به دلیل زخم معده است یا علت دیگری دارد؟ علائم زیر از مهم‌ترین نشانه‌های ابتلای یک فرد به بیماری زخم معده است:
درد ناحیه معده
احساس پربودن معده، نفخ و آروغ‌زدن
عدم تحمل غذاهای چرب
سوزش سردل
حالت تهوع
شایع‌ترین علامت زخم معده، درد و سوزش است که در زمان گرسنگی به دلیل تولید اسید معده تشدید می‌شود. این نوع درد را اغلب می‌توان با خوردن غذاهای خاصی که اثر اسید معده را خنثی می‌کنند یا با مصرف داروهای کاهنده اسید تسکین داد. در موارد شدید زخم معده ممکن است علائم زیر بروز کند:
استفراغ که احتمال دارد با خون نیز همراه باشد
خون تیره در مدفوع، مدفوع سیاه و تیره‌رنگ
مشکلات تنفسی
احساس ضعف
حالت تهوع یا استفراغ
کاهش وزن بی‌دلیل
تغییرات اشتها
درمان زخم معده چگونه است؟
درمان زخم معده به علت به‌وجودآورنده آن بستگی دارد و در گام اول عامل زمینه‌ای مثل عفونت هلیکوباکتر حذف شده و یا مصرف داروهای ضدالتهابی قطع می‌شود و در گام بعدی داروهای موردنیاز برای درمان تجویز می‌شوند. داروهایی که برای درمان زخم معده کاربرد دارند شامل موارد زیر است.
داروهای زخم معده
داروهایی که به منظور درمان زخم معده مورد استفاده قرار می‌گیرند بستگی به علت زمینه‌ای زخم دارد. برای مثال، اگر فردی مبتلا به زخم معده باشد و علت آن مصرف بیش از حد داروهای مسکن تشخیص داده شود، ممکن است پزشک نوع مسکنی که فرد استفاده می‌کند را تغییر داده و داروی دیگری مانند پاراستامول تجویز نماید. اما اگر تشخیص بر این باشد که زخم معده به دلیل هلیکوباکتر پیلوری بروز کرده است، رویکرد درمانی متفاوتی به کار گرفته خواهد شد. در چنین مواردی معمولا داروهای زیر تجویز می‌شوند:
آنتی بیوتیک‌هایی که از رشد و تکثیر هلیکوباکتر جلوگیری می‌کنند
مهارکننده‌های پمپ پروتون که تولید اسید معده را مهار می‌کنند
آنتاگونیست‌های گیرنده H2 که از تولید اسید مازاد جلوگیری می‌کنند
آنتی اسیدها یا آلژینات‌ها برای کاهش تولید اسید معده تجویز می‌شوند
داروهایی مانند بیسموت ساب‌سالیسیلات که از پوشش معده محافظت می‌کنند
علائم زخم معده اغلب پس از درمان به سرعت فروکش می‌کند. با این حال، مصرف داروها بایستی تا اتمام دوره و مطابق با دستور پزشکی ادامه یابد.
آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان زخم معده
گام اول در درمان زخم معده از بین بردن باکتری هلیکوباکتر پیلوری است که از طریق تجویز آنتی بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد. اگر باکتری هلیکوباکتر پیلوری در دستگاه گوارش شما رویت شود، پزشک ممکن است ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای از بین بردن عفونت تجویز کند. این داروها معمولاً شامل آموکسی‌سیلین، کلاریترومایسین، مترونیدازول، تینیدازول، تتراسایکلین و لووفلوکساسین است.
آنتی‌بیوتیک‌های مورداستفاده برای زخم معده با توجه به میزان مقاومت هلیکوباکتر به آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شوند و ممکن است بر اساس ناحیه جغرافیایی متفاوت باشد. به‌منظور درمان زخم معده، مصرف آنتی‌بیوتیک و همچنین داروهای دیگر برای کاهش اسید معده به مدت دو هفته لازم است. عوارض جانبی این آنتی بیوتیک‌ها اغلب خفیف است و شامل موارد زیر است:
احساس کسالت و خستگی
اسهال
طعم فلز در دهان
داروهای متوقف‌کننده تولید اسید معده
مهارکننده‌های پمپ پروتون که PPI نیز نامیده می‌شوند با کاهش عملکرد تعدادی از سلول‌هایی که در تولید اسید معده فعال هستند، بهبودی زخم را تسریع می‌کنند. از این نوع داروها می‌توان امپرازول، لانسوپرازول، رابپرازول، اسمومپرازول و پانتوپرازول را نام برد. استفاده طولانی‌مدت از مهارکننده‌های پمپ پروتون، به‌ویژه در دوزهای بالا ممکن است پوکی استخوان را به دنبال داشته باشد و خطر شکستگی لگن، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهد. سایر عوارض جانبی داروهای مهار کننده اسید به شرح زیر است:
سردرد
اسهال یا یبوست
احساس کسالت
معده درد
سرگیجه
بثورات پوستی
داروهای کاهنده تولید اسید معده
به این گروه از داروها مسدودکننده‌های هیستامین (H-2) نیز گفته می‌شود و میزان اسید معده آزادشده در دستگاه گوارش را کاهش می‌دهند. داروهای مسدودکننده هیستامین درد معده را تسکین می‌دهند و بهبودی زخم‌ها را تسریع می‌کنند. از این گروه دارویی می‌توان فاموتیدین، سایمتیدین و نیزاتیدین را نام برد.
آنتی‌اسیدهای خنثی‌کننده اسید معده
پزشک شما ممکن است یک آنتی‌اسید را نیز در کنار سایر داروها تجویز نماید. آنتی‌اسیدها اسید موجود در معده را خنثی کرده و به تسکین درد کمک می‌کنند. البته مصرف این داروها در برخی افراد عوارضی همچون یبوست یا اسهال را به دنبال دارد. لازم به یادآوری است که آنتی‌اسیدها برای تسکین علائم مفید هستند، و معمولاً برای بهبود زخم‌ها تجویز نمی‌شوند.
