Gradska vijećnica Sarajevo
Gradska vijećnica se nalazi u Sarajevu nedaleko od Baščaršije na Mustaj-pašinom mejdanu i predstavlja najljepši i najreprezentativniji objekat iz austrougarskog perioda građen u pseudo-maurskom stilu. U ovom stilu rađena je većina objekata što ih je u Sarajevu ostavila austrougarska vlast, a sinonim je za austrougarski period u Bosni i Hercegovini i zaštitni znak tog vremena. Prvi projekat je uradio Karlo Paržik, a kako se ovaj nije svidio ministru Benjaminu Kalaju, izrada novog je povjerena Alexandru Witteku. Kao uzor u izradi ovog projekta poslužila mu je džamija Kemala II zbog čega je dva puta odlazio u Kairo. Kako je Witek navodno, upravo zbog ovog projekta (nedovoljnog osvjetljenja u glavnoj auli zgrade), umno obolio i izvršio samoubistvo, završetak njegovog projekta je povjeren 1894. godine Ćirilu M. Ivekoviću. Uporedo sa izradom i razradom projekta tekla je i izgradnja objekta od 1892. do 1894. godine. Objekat gradske vijećnice zvanično je predat na upotrebu 1896. godine.
Samo zdanje izgrađeno je u stilskom spoju historijskog elekticizma, predominantno u pseudo-maurskom izražaju, za koji su stilski izvori nađeni u islamskoj umjetnosti Španije i sjeverne Afrike.
Prvobitno je Vijećnica bila zgrada tadašnje gradske uprave i gradske administracije Sarajeva. Nakon Drugog svjetskog rata, sve do 1949. godine Vijećnica je služila gradskoj upravi, kao zgrada Okružnog suda Sarajeva i sjedište Bosanskohercegovačkog sabora. Nakon toga Vijećnica postaje Gradska biblioteka, odnosno Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH.
Za vrijeme srpske opsade Sarajeva od 1992-95. godine Vijećnica je bila više puta granatirana od strane JNA i VRS-a. Dana 25. na 26. august 1992. godine zapaljena je zgrada Vijećnice, a u požaru je nestao Katalog Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine, oko 80% knjižnog fonda i dokumenata koji svjedoče o historiji BiH. Unutrašnjost vijećnice je gotovo potpuno uništen u požaru koji je uslijedio nakon granatiranja.
Rekonstrukcija Vijećnice odvija se u dvije faze:
- 1996-97 financirana donacijama vlade republike Austrije od 750.000 €. Izvršeno je statičko stabiliziranje i obnova krovne konstrukcije. Željezna konstrukcija iznad kupole je sanirana i ugrađen je novi stakleni pokrov.
- od 2000-04 financirana donacijama Evropske komisije od 2.250.000 €.
Zavod za zaštitu kulturno historijskog i prirodnog naslijeđa Kantona Sarajevo izradio je Idejna programska rješenja funkcionalnog korištenja Vijećnice, čime bi se sagledala ukupno raspoloživa površina objekta i objektivne mogućnosti korištenja objekta od strane više korisnika.
- Sjedište Gradske uprave Sarajeva
- Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH
- Kulturni sadržaji javnog karaktera
- Ostali sadržaji (restoran, postrojenja grijanja i klimatizacije)
